معرفی گل گاردنیا و همه چیز در مورد روش نگهداری آن

نام انگلیسی این گیاه GARDENIA JASMINOIDES و از خانواده RUBIACEAE ( روناس) می باشد. این گیاه دارای 250 گونه از نوع خود می باشد که به صورت درختچه های همیشه سبز می باشد.
از این گیاه می توان به عنوان یک گیاه آپارتمانی استفاده کرد.گاردنیا خواص بسیار زیادی دارد که اگر از این گیاه در خانه خود نگهداری کنید  می توانید از آن به عنوان تمیز کردن هوا ، کاهش میزارن استرس، تولید اکسیژن و زیبا کردن محیط خانه خود استفاده کنید. همچنین این گل به جز این همه خواص بوی معطری دارد که هر کس را جذب خود می کند.
شما می توانید با توجه به بوی خوب این گل از آن به عنوان یک گیاه برای هدیه دادن استفاده کنید. بوی این گیاه به قدری خوب است که می توانم بگویم اگر این بوی معطر را نداشت به عنوان یک گیاه محبوب شناخته نمی شد.

بوته گاردانیا بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ سانتی متر ارتفاع داشته و برگ‌های آن طول ۵ الی ۱۰ سانتی متری دارند. گل‌های این بوته سفید رنگ بوده و حداقل ۵ گلبرگ دارد. در فصل بهار گل‌های گاردنیا ظاهر شده و در تابستان باز می‌شوند.
میوه گاردنیا کوچک ، نارنجی رنگ و بیضی شکل بوده و از بذرهای موجود در آن برای تکثیر گیاه استفاده میشود. در ادامه به شرایط نگهداری گاردنیا می پردازیم.

نحوه نگهداری از گل گاردنیا

نور:

به طور کلی گاردنیا نیاز به نور زیاد دارد اما این نور نباید غیر مستقیم باشد. مناسب ترین نور برای گاردنیا نور غیر مستقیم – زیاد است.به یاد داشته باشید که آن را جلوی نور مستقیم قرار ندهید چون این نور بسیار شدید است و سبب می شود که برگ های گیاه بسوزند.
نور کم نیز سبب می شود که گل از رشد کردن با ایستد و بعد از مدتی برگ های آن دچار ریزش خواهند شد.

نور یکی از مهم ترین نیاز های گاردنیا است که اگر به درستی فراهم نشود ، آسیب های جدی به گیاه وارد می شود. برای گل دهی باید نور زیاد و مناسب برای گیاه فراهم کنید.
اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم در روز حدود 4 ساعت نور برای رشد گاردنیا نیاز است اما این نور نباید در ظهر تابستان باشد. در تابستان هنگام ظهر آفتاب خیلی شدید است و بهتر است که در روز های تابستان گل خود را جلوی نور صبح گاهی و عصر قرار دهید. در زمستان نور آفتاب خیلی شدید نیست و نمی تواند مشکلات زیادی ایجاد کند ، اما اگر دیدید که هوا بیش از حد گرم است بهتر است که گلدان را جلوی نور نگذارید.

برای مطالعه بیماری ها و آفات گل گاردنیا کلیک کنید.

آبیاری:

گاردنیا به آبیاری متوسطی نیاز دارد و از خاک غرقابی و یا خیلی خشک منتفر است. بهترین کار این است که همیشه میزان رطوبت خاک را در حد اندازه نگهداری کنید.

این گیاه باید حیلی منظم آبیاری شود تا رشد خوبی داشته باشد. برای تعین زمان آبیاری می توانید از رطوبت سطح خاک استفاده کنید. برای این که باید انگشت خود ر حدود 4 تا 5 سانتی متر درون خاک ببرید رطوبت خاک را تشخیص دهید. اگر خاک کمی خیس بود نیازی نیست که آن را در همان لحظه آبیاری کنید و باید صبر کنید خاک گیاه کاملا خشک شود. اما اگر دیدید که خاک کاملا خشک است یعنی زمان آبیاری فرا رسیده است.

در صورتی که گیاه خود را بیش از حد آبیاری کنید در نهایت شاهد زرد شدن و نرم شدن برگ های گیاه خواهید بود که اگر از آن جلوگیری نشود به زودی گیاهتان از بین خواهد رفت. اگر چنین علائمی را در گیاه خود دیدید باید به سرعت آبیاری را کاهش دهید.

همچنین خشکی کشیدن گیاه موجب قهوه‌ای شدن و ریزش برگها خواهد شد.

یکی از مهم ترین نکاتی که در آبیاری گاردنیا باید دقت کنید املاح درون آب است. این املاح به شدت برای این گل ضرر دارد و می تواند آسیب های جدی به آن وارد کند. در صورتی که از آب های لوله کشی استفاده می کنید قبل از آبیاری مقداری آب را در فضای باز برای حدود 1 ساعت قرار دهید تا املاح آن کاهش یابد.
گاردنیا آب هایی با دمای خیلی زیاد یا دمای خیلی کم را نیز دوست ندارد. بهتر است که همیشه آب هایی به دمای ملایم استفاده کنید.

رطوبت:

گاردنیا نیاز به رطوبت زیادی دارد و اگر رطوبت به درستی برای آن فراهم نشود برگ های آن می سوزند. در تامین رطوبت گاردنیا غبار پاشی موثر است اما در روز های گرم تابستان تنها غبار پاشی کردن نمی تواند رطوبت مورد نیاز گادنیا را فراهم سازد. همچنین ریزش قطرات آب بر روی گلها می تواند منجر به زرد-قهوه ای شدن گلها و ریزش آنان بشود.بنابراین می‌توان یک زیر گلدانی که بزرگتر از زیر گلدانی گیاه است تهیه کرد و داخل آن سنگریزه ریخت و گلدان را بر روی این سنگریزه ها قرار داد.

سپس در زیر گلدانی که در خود سنگریزه دارد مقداری آب میریزیم ، باید این آب به طوری ریخته شود که ته گلدان گاردنیا با آب در تماس نباشد.و سطح آب موجود در زیر گلدانی پایین تر از کف گلدان حاوی گیاه قرار گیرد. چون اگر کف گلدان به آب های کف گلدان دسترسی داشته باشد آبی که به گیاه می دهید زهکش نمی شود و در گلدان می ماند.

آب موجود در زیر گلدانی به تدریج تبخیر شده و رطوبت مورد نیاز برگسار گاردنیا را فراهم می‌کند. البته با وجود بکارگیری این روش غبارپاشی برگسار را فراموش نکنید.
چند بار این کار را در روز برای گیاه انجام دهید تا به رشد خوب و درستی برسد. دقت داشته باشید که آب استفاده شده باید املاح نداشته باشد. هنگامی که گیاه خوب را آییاری می کنید آب نباید به شکوفه ها برخورد داشته باشد ،زیرا خیس شدن گلها موجب بد رنگ شدن آنان خواهد شد.
سعی کنید که گیاه خود را در نور شدید و مستقیم خورشید غبار پاشی نکنید چون این نور خیلی زیاد است و سبب می شود لکه هایی روی برگ به دلیل قطره های خشک شده روی آنها ایجاد شود. این مشکل مانند یک بیماری است، دقت داشته باشید که چه زمانی آن را غبار پاشی می کنید.
بهترین زمان برای غبار پاشی کردن صبح و یا عصر می باشد.

خاک:

اولین و مهم ترین نکته که باید در فراهم کردن خاک گاردنیا رعایت کنید ، استفاده از خاکی اسیدی است. اگر شرایطی بجز این برای آن فراهم شود قادر به جذب و استفاده از برخی عناصر غذایی بخصوص آهن نیست که در نتیجه آن برگها زرد می‌شوند.

یکی دیگر ار نکاتی که باید به آن دقت کنید زهکش مناسب است. گاردنیا برای اینکه بتواند رشد کند نیاز دارد زهکش خوب داشته باشد در غیر این صورت آب درون خاک حالت باتلاقی می گیرد و ریشه های گل شما از بین خواهند رفت.
دقت کنید که برای فراهم کردن خاک حتما باید از 30 درصد پیت ماس از کل بستر خاک استفاده کنید.چون پیت ماس می تواند به کاهش اسیدیته در خاک گیاه گاردنیا کمک کند. در ادامه چند ترکیب مناسب گاردنیا را معرفی می کنیم.

ترکیب مناسب:پیت موس +پرلایت + ورمی‌کولایت را به شکل حجمهای مساوی  ، پیت موس+کمپوست به حجم های مساوی که البته در این صورت سهم پیت موس ۵۰٪ می‌شود. همانطور که گفته شد مقدار مناسب پیت ماس 30 درصد می باشد بنابرین می توان قسمت سوم خاک را با استفاده از خاک باغچه سیاه و  نرم پر کرد.

دومین ترکیب مناسب:

پیت موس+کمپوست+سبوس برنج. برای کاهش اسیدیته بستر کاشت  برخی از پرورش دهندگان خانگی کاربرد مقداری سرکه و یا آبلیمو با آب آبیاری را در کاهش اسیدیته خاک موثر اعلام کرده اند. برخی از آنان قبل از مشاهده علائم زردی سرکه را روی گیاه می پاشند تا بتوانند به کاهش اسیدیته کمک  کنند.
همچنین می توانید برای کم کردن میزان اسیدیته از کود حاوی آهن استفاده کنید که البته باید بدانید استفاده بیش از حد از این کود برای گیاه می تواند مضر باشد.استفاده از کودهای آهن دار در طی فصل رشد یک بار در اوایل بهار  و یک بار در اوایل تابستان توصیه می‌شود.

کود دهی:

هر گیاهی بعد از مدتی مواد معدنی درون خاک خود را از دست می دهد و نیاز به کود دهی پیدا میکند.

استفاده از کود آهن یک مرتبه در فصل بهار و یکبار در تابستان بسیار مفید است. از تقویت کننده ­های دیگر جهت رشد بهتر گاردنیا طبق دستور استفاده کنید.مصرف بیش از اندازه کودها موجب شور شدن بستر کاشت و در نتیجه آسیب دیدن ریشه ها می‌شود.

دما:

به طور کلی این گیاه نیاز به دمایی معتدل دارد تا بتواند به خوبی رشد کند. اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم دمایی بین 16 تا 24 درجه مناسب ترین دما برای نگهداری از گیاه است.
اگر دما به زیر 10 درجه سانتی گراد راه پیدا کند گیاه یخ خواهد زد و برگ های آن شل خواهند شد. همچنین اگر دما بیش از حد زیاد باشد بعد از مدتی گیاه شما جالت سوخته و چروکیده می گیرد.

سعی کنید اگر این گیاه را در خانه نگهداری می کنید ، آن را از وسایل سرمایشی مانند کولر و وسایل گرمایشی مانند بخاری دور کنید.

چرا گل دهی صورت نمی گیرد؟ این می تواند به این دلیل باشد که شما گیاه خود را در دمایی بالاتر از 20 درجه سانتی گراد نگه داری کرده اید. اگردوست دارید که گیاهتان همیشه به درستی گل دهی کند سعی کنید دما را برای آن خیلی خوب نگه دارید.

تعویض گلدان:

به طور کلی این گیاه رشد خیلی سریعی ندارد و نیاز نیست که تعویض گلدان به سرعت صورت گیرد. اما هر گیاهی نیاز به تعویض گلدان دارد و این عمل در هر گیاهی حدود 2 سال یک بار باید انجام شود. هر زمان که دیدید گیاه دیگر رشد نمی کند و مدت خیلی زیادی است که در یک حالت ایستاده است می تواند نشانه این باشد که گیاه شما نیاز به تعویض گلدان دارد. برای مطمعن شدن باید به کف گلدان نگاهی بیندازید. اگر ریشه به کف گلدان رسیده بود یعنی زمان تعویض گلدان فرا رسیده است.

بهتر است این عمل را در بهار انجام دهید تا گیاه بتواند به درستی رشد کند. هنگامی که گیاه را تعویض می کنید دقت کنید که به ریشه گیاه آسیب نرسانید. در صورت اشتباه از چاقوی تیز ضد عفونی شده استفاده کنید.

اشتباهی که خیلی از مردم هنگام تعویض گلدان انجام می دهند خرید گلدان های خیلی بزرگ برای گیاه است. آنها تصور می کنند که اگر گلدان بزرگی داشته باشند گیاه در آن بهتر رشد می کند اما باید بگویم که این باور کاملا اشتباه است . سعی کنید که همیشه گلدانی اندازه برای گیاه خود فراهم کنید. برای تعویض کردن گلدانی که قطر آن 2 سانتی متر از گلدان قبلی بزرگ تر باشد مناسب است.

تمیز نمودن برگ های گاردنیا :

سعی کنید از مواد شیمیایی جهت براق کردن برگ­ ها استفاده نکنید. غبار پاشی هر ماه برای تمیز کردن برگ­ ها همراه با پارچه مناسب کافیست.

تکثیر گل گاردنیا

یکی از روش های تکثیر گاردنیا، قلمه ساقه است. برای تکثیر گیاه به این روش از فصل بهار تا پاییز، چند ساقه نسبتا جوان از گیاه را به کمک تیغ یا چاقویی تیز و استریل از آن جدا کنید. قلمه ها را در هورمون ریشه زایی قرار دهید تا شانس موفقیت تان بالا برود. خاکی مخلوط از شن، پیت و خزه درست کنید. چند گلدان کوچک را پر از خاک ساخته شده تان کنید و سپس قلمه ها را در آن بکارید. قلمه ها را در محیطی نسبتا گرم و مرطوبت قرار دهید. بعد از چند وقت رشد جدید را در آن ها مشاهده می کنید و این به معنی موفقیت آمیز بودن قلمه گیری است.

هرس کردن: 

شما باید گیاه را در زمان استراحت و زمانی که گیاه دهی را به طور کامل انجام داده است هرس کنید.اگر می‌خواهید گیاه شما بیشتر حالت بوته‌ای بیابد عمل سرزنی را در زمان جوانی گیاه و بخصوص در زمان استراحت گیاه انجام دهید. اگر این کار را انجام دهید جوانه های جانبی و فرعی تحریک می شوند.البته که گیاه را می توان به شکل شدید تری هم هرس کرد.
دقت کنید که زمان هرس کردن ، وقتی که ساقه را کوتاه می کنید حتما باید چند برگ را روی شاخه گیاه نگه دارید.این کار را به این دلیل انجام می دهیم که با شروع فصل رشد گیاه برای غذاسازی با مشکل مواجه نشود.
گیاهان هرس شده را با فرارسیدن بهار با کودی حاوی آهن و همچنین میزان بیشتری از نیتروژن کوددهی کنید تا رشد برگها و جوانه هایی قوی تحریک شود.

شما می توانید نظرات و سوالات خود را در پایین این مقاله برای ما کامنت کنید. همکاران ما در کمترین زمان به سوالات شما پاسخ گو هستند.